تگرگ امروز صبح را دیدید؟ هفته پیش چطور؟ این روزها انگار تکلیف فصلها با خودشان هم روشن نیست. اگر تقویمها گواهی ندهند که بهار است بعضی روزها حال و هوای آسمان هیچ شباهتی به فصل ندارد. از بارش برف بهاری در اردبیل گرفته تا همین تگرگ های زودگذر در تهران.
در بعضی از شهرها در یک روز، صبح با هوای بهاری آغاز میشود، ظهر احساس میکنی وسط تابستان است و شب سرما تا مغز استخوانت را میسوزاند. همین است که پیشبینی وضع هوا از گذشتههای خیلی دور برای بشر اهمیت داشته و در هر دورهای انسانها تلاش میکنند از امکانات بیشتر و پیشرفتهتری برای پیشبینی استفاده کنند.
نخستین بار سال 1688 ادموند هالی اسنادی را در زمینه پدیدههای جوی و نقشههای مربوط به بادهای متواتر در سطح اقیانوسها، برای بخشی از سطح زمین منتشر کرد و سال ۱۸۴۰ هوری با ترسیم نقشه بادهای اقیانوس ها، توان و جهت وزش آنها را مشخص کرد و بدین ترتیب در رفع نیاز دریانوردی گامی برداشته شد. اواخر قرن 19 مطالعات جوشناسی در سطح زمین به ویژه در زمینه اندازهگیری بارانها توسعه پیدا کرد و از سال ۱۹۱۶ مطالعه پدیدههای جوی برای پیشبینی هوا شکل گرفت.
به تدریج با پیشرفت تکنولوژی، دقت و سرعت این پیشبینیها بیشتر و بهتر شد و این روزها راههای بسیاری وجود دارد که مردم بتوانند بهصورت آنلاین و در هر نقطه از زمان یا مکان از وضعیت آب و هوا سر در آورند. هواشناسی در دنیای مجازی اگر تا به حال سری به پایگاه اینترنتی سازمان هواشناسی کشور نزدهاید بد نیست یک بار آن را امتحان کنید.
شاید بتوان گفت www.weather.ir مرجع مناسبی برای پیشبینی وضعیت آب و هوای شهر محل زندگی شما در روزهای آینده است. در صفحه اصلی این سایت نقشه کشورمان را میبینید که تقسیم بندی استانی در آن پیداست. اگر روی استان مورد نظرتان کلیک کنید نقشه همان استان جایگزین نقشه ایران میشود و این بار تقسیم بندی شهرهای استان را مشاهده میکنید.
در گوشه و کنار این نقشه تصاویر آشنایی مثل خورشید، ابر و باران به شما نشان میدهد که در هر نقطه از استان اوضاع عمومی آب و هوا چطور است. البته هنوز هم میتوانید دقیقتر شوید. برای این کار روی نام یکی از شهرها کلیک کنید. جدولی برایتان نمایش داده میشود که اطلاعات مربوط به دمای فعلی هوا، پدیده جوی، سمت باد، سرعت باد، دید افقی، نقطه شبنم، فشار، کمینه و بیشینه دما، میزان بارندگی 24 ساعته تا صبح همان روز و کمینه و بیشینه رطوبت را در آن میبینید.
در همان صفحه یک امکان جستجوی آرشیوی هم وجود دارد؛ یعنی میتوانید با وارد کردن تاریخ یا بازه زمانی مورد نظر اطلاعاتی را که به آن اشاره شد تا 5 سال گذشته بازیابی کنید. مثلا ببینید 3 سال پیش در چنین روزی در مشهد دمای هوا در این ساعت چقدر بوده، باد میوزیده یا باران میباریده.
سه روز جلوتر باشید
اگر وضعیت فعلی آب و هوا مورد نظرتان نیست و میخواهید روزهای آینده را پیشبینی کنید در سایت سازمان هواشناسی و در قسمت پیشبینی هوای کشور گزینهای با عنوان پیشبینی عمومی سه روزه وجود دارد که با انتخاب آن در صفحه اصلی سایت جدول نام مراکز استانها ظاهر میشود. اگر در این جدول روی شهر مورد نظر کلیک کنید میتوانید پیشبینی سه روزه کمترین و بیشترین دما در آن شهر و پدیده جوی را با ذکر تاریخ ببینید.
بیگدار به راه نزنید
اگر قصد سفرهای جادهای دارید بهتر است قبل از سفر اطلاعاتی درباره راهها به دست آورید. یک بارندگی و لغزندگی پیشبینی نشده میتواند کلی برای شما دردسرساز شود. در صفحه اصلی سایت سازمان هواشناسی ستونی را میبینید که عنوان آن وضع هوای راههاست. برای شروع روی نقشه کوچکی که شبکه در هم تنیده راهها در آن پیداست کلیک کنید و منتظر نتیجه شوید.
صفحهای باز میشود که به شما این فرصت را میدهد شهر مبدا و مقصد سفرتان را از میان فهرست شهرهای ایران انتخاب کنید. بعد از آن با کلیک کردن روی گزینه نمایش جدولی را میبینید که اطلاعاتی مثل سرعت و جهت وزش باد، فشار هوا، پدیده جوی و دمای هوا در شهرهای مسیر را در اختیارتان میگذارد. ضمن اینکه اطلاعات با نشانههای تصویری روی یک نقشه کوچک بالای جدول دیده میشود.
در همین قسمت تعدادی از راههای اصلی شمال – جنوب و شرق – غرب مثل مسیر بندرانزلی – بندرامام خمینی از قبل مشخص شده و فقط میتوانید انتخاب کنید تا کلیه اطلاعات را همراه نقشه ببینید.
حال و هوای همسایهها
شاید علاقهمند باشید که در یک روز بهاری در حالی که پشت میز کارتان نشستهاید و در آسمان اثری از باران یا حتی تکه ابر نیست ببینید در کشورهای همسایه چه میگذرد و آب و هوا چطور است. در سایت سازمان هواشناسی قسمتی به نام وضع هوای کشورهای منطقه وجود دارد که با ورود به آن نقشهای را میبینید با کشور ایران در وسط و کشورهای منطقه در اطراف که شهرهای اصلی آن مشخص شده. حالا سراغ شهر مورد نظر بروید. مثلا روی مدینه در کشور عربستان کلیک کنید. جدولی که باز میشود اطلاعاتی مثل پدیده جوی، سمت و سرعت باد، بیشینه و کمینه دما و رطوبت و فشار را به نمایش میگذارد.
آسمان ابری
اگر دوست داشته باشید کمی دقیقتر و مثل آدمهای متخصص وارد حوزه هواشناسی شوید این هم پیشنهاد خوبی است؛ سایت دیگری در زمینه هواشناسی به نام cloudysky که میتوانید آن را در نشانی www.cloudysky.ir بیابید. در این سایت فارسی در کنار مجموعه متنوعی از اخبار مقالات علمی اطلاعات جدیدی درباره هواشناسی نیز دیده میشود؛ مقالات روز، اخباری از سراسر جهان و قسمتی برای دانلود کتاب و نرمافزار که امکان دانلود کردن کتابها و مقالات هواشناسی در آن وجود دارد. توزیع افقی و عمودی دما، ترمودینامیک جو، تودهها و جبهههای هوا، حرکت افقی هوا، اقلیمشناسی، وسایل و ادوات هواشناسی، پدیدههای جوی و ساختار جو موضوع بعضی از مقالات موجود در این سایت را تشکیل میدهد.
در این سایت میتوانید نرمافزارهایی مثل نقشههای توپوگرافی هموار، بازسازی نقشههای توپوگرافی، رمزگذار جوی و مشاهدهگر مدلهای ابتدایی را دانلود کنید. همچنین در این سایت قسمتی به نام تصاویر ماهوارهای وجود دارد که با ورود به آن و انتخاب نام قاره از فهرست فارسی میتوانید تصاویر ماهوارهای را مشاهده کنید. در این قسمت علاوه بر تصاویر ماهوارهای برای هر قاره نقشه پیشبینی هوا، نقشه پیشبینی پرفشار، نقشه پیشبینی کم فشار و نقشه پیشبینی بارندگی نیز وجود دارد که با کلیک کردن روی عنوان قابل مشاهده است. مثلا میتوانید زیر نام آسیا عبارت نقشه پیشبینی بارندگی را کلیک کنید.